Zoja, een verloren jeugdherinnering

Als kind speelde ik veel in onze kelder/garage. Die telde vele kamers, met ruwe, grijze, betonnen, muren. In de 'laatste kelder', zo noemden we deze vanwege de ligging helemaal achterin, werden boeken bewaard. Als twaalfjarige neusde ik hier in kasten en dozen. Eén keer vond ik een boek met naakte meneren en mevrouwen die allerlei dingen met mekaar deden. Met gewekte nieuwsgierigheid keerde ik een dag later terug maar toen was dit boek plotsklaps verdwenen.
Mijn ouders bewaarden er ook een serie boeken over de tweede wereldoorlog. Door die boeken werd mijn interesse in geschiedenis echt gewekt en gecultiveerd. Het waren 7 dikke boeken, met harde kaft en nog een felgekleurd (rood, blauw) papieren omhulsel waarop een foto prijkte. Ademloos doorbladerde ik die boeken, vooral oog hebbend voor de talrijke prachtige foto's van soldaten, verwoeste steden, veldslagen, ...
Een enkele foto is mij altijd bijgebleven, en zelfs nu nog denk ik er af en toe aan. De foto toont het gezicht van een mooie, jonge, Russische vrouw. Haar gezicht lijkt heel vredig, maar het hoofd rust wat op een schouder. Haar gezicht is een beetje bedekt door ijs/sneeuw. Je kan wel zien dat ze gestorven is door ophanging. Haar kleren zijn omlaag getrokken en je ziet haar blote borst. Lager gaat de foto niet.
Gisteren kocht ik voor één keer nog eens 'de morgen'. Ik begin die krant altijd te lezen met ofwel de sportrubriek (ook geen idee waarom) of de reportagerubriek. Gisteren was het die laatste die ik als eerste las.
Er stond een ruim artikel in over een zekere Jonathan Littell, die pas een fantastisch boek geschreven zou hebben.
Zoals altijd las ik eerst het kort inleidend stukje :
"Littel begon te schrijven nadat hij op een foto was gestoten die hem 'ertoe dwong'. Op het beeld stond het ontblote bovenlijf van een vrouw in de sneeuw, een touw om de hals. Het was een Russische verzetsstrijdster die door de nazi's terechtgesteld werd.".
Dit kon natuurlijk niet anders dan dezelfde foto zijn die ik zoveel jaar geleden voor het eerst gezien heb.
Op het einde van het artikel stond de naam van de verzetstrijdster : Zoja Kosmodemianskaja. Een nogal Russische naam, met god weet hoeveel schrijfwijzen. Ik heb er uren naar gegoogled maar de bewuste foto ben ik niet tegengekomen. Die zal ik thuis nog eens moeten opzoeken, als mijn ouders die boeken nog niet hebben weggegooid.
Uiteindelijk heb ik wel een foto gevonden, 2 zelfs. Dit zijn duidelijk andere foto's - geen sprake van een ontbloot bovenlijf - vlak voor de executie van het meisje.
Meer informatie vind je op een prachtig forum, over WO II.